پرسش:
آیا لذت بردن از استماع موسیقی لذت حقیقی است ؟
پاسخ:
موسیقی انواعی دارد که همهی آنها در یک جهت اشتراک دارند و آن سر و کار داشتن با احساسات هیجانات آدمی است. نوع هیجانات و احساسات ناشی از موسیقی، بستگی به نوع موسیقی دارد. مثلاً یک نوع موسیقی داریم که با حس دلاوری و سلحشوری ارتباط دارد کهاین نوع موسیقی در اسلام تجویز شده است. اثر آن به قدری فوقالعاده است که یک لشکر ضعیف از هم گسیخته را به یک جنود بر قدرت و غیور تبدیل میکند. یک نوع موسیقی داریم که با حس شهوت سر و کار دارد. اثر آن به گونهای شگفتآور است که یک انسان مثلاً شصتسالهی خمود را تحریک میکند و او را دیوانه وار به دنبال ارضای غریزهی شهوت میدواند. یک نوع موسیقی داریم که با حس غم و اندوه تناسب دارد. آن چنان انسان را محزون میکند که گویی تمام غمهای عالم را بر سر او فرو ریختهاند و... . تمام انواع موسیقی در ردیف لذت حسیبه حساب میآیند ولی در منطق اسلام بعضی از لذتهای حسی حرام شده است نه تمام آنها. مثلاً آن لذتهایی حرام شده است که از طرفی موجب خفّت عقل میشود ـ تعبیر خفّت عقل، تعبیر فقها و شیخ انصاری(ره) است ـ شراب، قمار و موسیقی برانگیزانندهی غریزهی شهوتجنسی به طور یقینِ موجب خفّت و سبکی عقل میشوند. البته موسیقی که موجب خفت عقل است هم شامل موسیقیهای شادی آور میشود و هم شامل موسیقیهای حزن آور هر کدام که باشد چون موجب خفت عقل است مردود میباشد زیرا اسلام میخواهد از عقل انسان حفاظتو حراست کند. از طرفی دیگر اگر این گونه لذّتها بخواهد لذّتهای جاوید آخرت را از بین ببرند، در این صورت نه تنها لذت نیستند بلکه عذاب و محنت میباشند. به عبارتی دیگر لذّتهایی را که اسلام حرام کرده واقعا لذت نیستند بلکه بدبختی و محنت هستند. اسلام میفرمایدشراب یا موسیقی حرام را تو لذت میپنداری ولی متوجه عواقب آن نیستی که برای بدنت، روحت و اجتماعت چه پیامدهای ناگواری دارد. پس لذتهای حسی که موجب خفت عقل است و لذت اخروی را هم از بین میبرد لذتهای حرام و غیر حقیقی هستند لذت حقیقی آن است کهسعادت بشر را تأمین کند نه اینکه او را به شقاوت و باتلاق شهوت بکشاند و بهترین و جاویدترین لذتها یعنی لذت آخرت را از او بستاند. از طرفی دیگر لذت حقیقی آن است که برای انسان کمال به حساب آید و او را در جهت سیر نفسانی و پیمودن پلههای لذتهای معنوی ماندگارو رسیدن به مراتب بالای وجودی و مشاهدات تجلیات اسمائی و صفاتی و ذاتی مدد رساند نه اینکه ارادهی سیر و پیمودن آن کمالات را بگیرد موسیقی حرام انسان را سست اراده، هوس باز و دستخوش احساسات و هیجانات ناماندگار بی حاصل میکند. این کلام امام خمینی(ره) در اینباب قابل دقت است: «فصل ـ ای عزیز بکوش تا صاحب عزم و اراده شوی که خدای نخواسته اگر بی عزم از این دنیا رحلت کنی انسان صوری بی مغزی هستی در آن عالَم که محلّ کشف باطن و ظهور سریره است و جرئت بر معاصی کم کم انسان را بی عزم میکند و این جوهر شریفرا از انسان میرباید استاد معظّم ما دامظله میفرمودند بیشتر از هر چه گوش دادن به تغنّیات [موسیقیها] سلب اراده و عزم از انسان میکند...»، (اربعین حدیث، امام خمینی(ره)، حدیث اوّل با شرح سید احمد فهری، ص103).
بنابراین اگر موسیقی از نوع حرام آن باشد نه تنها واقعا و در نفس الامر لذت حقیقی نیست بلکه عذاب و محنت است و لذت آن مانند پستانک است که طفل شیرخوار را هرگز سیر نمیکند، (رجوع کنید به کتاب «آشنایی با قرآن» اثرشهید مطهری، ج 1 و 2 و کتاب «تعلیم و تربیت در اسلام»، اثر شهید مطهری).{J
برای مشاهده توضیحات و خرید کالا بر روی تصویر کالا کلیک نمایید
این فروشگاه زیر مجموعه فروشگاه اینترنتی کیفدوزان به آدرس زیر است.: